Ermelo-Putten
Wat betekende de tulp voor Nederlanders in de Gouden Eeuw? En wat is er nu knap of spannend aan een geschilderd bloemstilleven? Deze lezing biedt een betere kijk op deze specifieke tak van kunst, de variatie en de symboliek daarin.
Met de toenemende vraag naar schilderijen kwam er een steeds grotere specialisatie onder Nederlandse schilders in de 17de eeuw. Sommige schilders legden zich helemaal toe op het genre van het bloemstilleven en ze konden vaak hoge prijzen vragen voor hun werk. Een voorloper was de Vlaamse schilder Jan Brueghel de Oude, maar ook vrouwen beoefenden dit genre, zoals Maria van Oosterwyck (geen familie!) en Rachel Ruysch. En hoewel bloemstillevens buitengewoon realistisch lijken, waren ze in werkelijkheid slechts een illusie: deze kunstig geschikte boeketten bestonden nooit echt, en ook daarom werd deze kunst hoog gewaardeerd door verzamelaars.
Toch waren deze bloemstillevens nog altijd minder prijzig dan de tulpen die vaak in deze schilderijen worden afgebeeld. Ook na de ‘tulpenmanie’, die in 1637 vele speculanten in een financiële afgrond stortte, bleven tulpen nog altijd een luxe, maar de aanblik ervan in een schilderij herinnerde velen ongetwijfeld aan deze eerdere gekte. Kortom, er steekt veel meer in deze werken dan ‘alleen maar’ een bos bloemen in een vaas
Sophie Oosterwijk is kunsthistorica en een boomkwekersdochter in Boskoop. Ze promoveerde in Leicester (Engeland) in kunstgeschiedenis en vervolgens in Leiden in de Engelse literatuur. Jarenlang werkte ze in Engeland en Schotland als onderzoeker en docent, o.a. aan de universiteiten van Leicester, Manchester, Cambridge en St. Andrews. Ze publiceert ook veel in binnen- en buitenland, maar sinds 2011 woont ze weer in Boskoop en werkt ze freelance als onderzoeker en spreker.
Informatie over beide foto's:
https://www.rijksmuseum.nl/en/my/collections/20468--peter-ruysch/rachel-ruysch/objecten#/SK-A-354,0 Rachel Ruysch
https://www.rijksmuseum.nl/nl/collectie/SK-C-214 Jan Davidsz. de Heem